Dysleksja rozwojowa

Dysleksja rozwojowa, inaczej- specyficzne trudności w uczeniu się

Pojęcie to obejmuje wiele różnych czynników zaburzających proces uczenia się. Odnosi się ono do dziecka o inteligencji co najmniej w granicach normy, które w zakresie uczenia się ma znaczne opóźnienia w jednym lub kilku zakresach. Obejmują one takie podstawowe umiejętności szkolne jak czytanie, pisanie, ortografia, arytmetyka, język (rozumienie i ekspresja językowa). Umiejętności te stanowią podstawę sukcesu szkolnego, szczególnie w pierwszych latach nauki. Dzieci mogą być opóźnione w jednym lub kilku zakresach jednocześnie.

Specyficzne trudności w uczeniu się ujawniają się najczęściej, kiedy dziecko rozpoczyna naukę w szkole. Można je jednak rozpoznać wcześniej, już w wieku przedszkolnym.

Poniżej przedstawiam objawy typowe dla dzieci mających specyficzne trudności w nauce:

  • opóźniony rozwój mowy
  • opóźniony rozwój ruchowy, mała sprawność i koordynacja ruchów podczas zabaw ruchowych, samoobsługi
  • trudności z rysowaniem, pisaniem
  • wada wymowy, problemy z wymową dłuższych wyrazów
  • problemy z zapamiętywaniem np. wierszy, piosenek, dłuższych poleceń, nazw miesięcy, dni tygodnia, tabliczki mnożenia
  • trudności z różnicowaniem głosek o podobieństwie fonetycznym, analizą i syntezą słuchową wyrazów
  • mylenie liter o podobieństwie graficznym/ np. b-d-g-p, ł-l-t, m-n
  • częste opuszczanie liter, błędy ortograficzne pomimo znajomości zasad pisowni
  • trudności z budowaniem dłuższych wypowiedzi, błędy gramatyczne
  • trudności z odtwarzaniem wzorów graficznych, układankami
  • mylenie strony lewej, prawej, oburęczność, obuoczność
  • nasilone trudności w czytaniu i pisaniu mimo systematycznej nauki

W syndromie trudności w uczeniu się stosuje się następującą terminologię:

Dysleksja rozwojowa- nazwa całego zespołu specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu, w uproszczonej formie zwana dysleksją. Trudności w czytaniu i pisaniu objęte tą nazwą mogą występować u dziecka w jednej formie, dwóch lub nawet trzech.

Dysgrafia - trudności w opanowaniu pożądanego poziomu graficznego pisma.

Dysleksja - specyficzne trudności w nauce czytania, którym często towarzyszą trudności w pisaniu

Dysortografia - specyficzne trudności z opanowaniem poprawnej pisowni (nie tylko typowe błędy ortograficzne)

Przyczyny - specyficzne trudności w uczeniu się są spowodowane zaburzeniami rozwoju niektórych funkcji poznawczych, motorycznych i ich współdziałania / integracji percepcyjno-motorycznej/ uwarunkowywanymi nieprawidłowa strukturą i funkcjonowaniem układu nerwowego. Znajomość przyczyn dysleksji rozwojowej pozwala skutecznie radzić sobie z problemami jakie napotyka dziecko w uczeniu się.

Diagnozę dysleksji przeprowadza się w oparciu o badania diagnostyczne, które obejmują badania psychologiczne, pedagogiczne, logopedyczne, lekarskie. Badania te prowadzi się w poradniach psychologiczno - pedagogicznych. Badania są bezpłatne i odbywają się na wniosek rodziców lub placówek oświatowych, ale za zgodą rodziców. Po badaniu rodzic otrzymuje pisemna opinię, którą powinien przekazać szkole w celu wyjaśnienia problemów dziecka i stworzenia systemu wsparcia i pomocy specjalistycznej. Opinia zawiera opis słabych i mocnych stron funkcjonowania dziecka, a więc wskazuje jakie funkcje rozwijają się z opóźnieniem, co jest przyczyną trudności w uczeniu się, na jakich funkcjach można się oprzeć w terapii. Zawarte są w niej wskazania jaką pomoc dziecko powinno otrzymać, jakie metody są pomocna w terapii, jakie stosować kryteria i sposoby oceniania dziecka.

Jak należy pracować z dzieckiem dyslektycznym powinien wiedzieć nie tylko nauczyciel, terapeuta ale także rodzic. Pomoc taką uzyskać on może po badaniach diagnostycznych, ale także wtedy, gdy o taką pomoc zwraca się do specjalistów.

Opracowanie: Krystyna Trojanowska